مقالات شیمی

“فسفونات (Phosphonates)” چیست؟ {تعریف+انواع+کاربردها}

فسفونات چیست؟

فسفونات‌ها به یک دسته از ترکیبات شیمیایی اطلاق می‌شود که در صنعت مواد شوینده، آب و فاضلاب و صنعت نفت بسیار پرکاربرد هستند. از فسفونات‌ها هم به شکل نمک و هم به شکل اسیدی در صنعت استفاده می‌شود.

فسفونات‌ها می‌توانند به صورت جامد و یا مایع وجود داشته باشند، ولی به طور مرسوم در صنعت بیشتر به شکل محلول استفاده می‌شوند.

در ساختار شیمیایی فسفونات‌ها اتم فسفر وجود دارد و هر اتم فسفر به چند اکسیژن متصل است. بسیاری از خواص فوق‌العاده این مواد (مانند خاصیت ضد رسوبی) مربوط به همین بخش از ساختار شیمیایی آن‌ها است.

کاربرد فسفونات‌ها

همانطور که در بالا گفته شد، فسفونات‌ها دارای خواص فوق‌العاده‌ای هستند که باعث کاربرد گسترده آن‌ها در صنعت شده است. در زیر به مهم‌ترین خواص این دسته از مواد اشاره می‌شود.

  • خاصیت ضد رسوب: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این مواد توانایی آن‌ها در کی لیت کردن رسوبات معدنی به‌ویژه کلسیم است. این ویژگی باعث می‌شود که در صنایعی که با آب سروکار دارند، از رسوب مواد معدنی بر روی تجهیزات که باعث خرابی آن‌ها می‌شود، جلوگیری کنند. ازجمله می‌توان به کی لیت کردن یون‌های فلزات کلسیم، آهن و… اشاره کرد.
  • خاصیت ضد خوردگی: برخی از فسفونات‌ها دارای خاصیت ضد خوردگی هستند و از خورده شدن بخش‌های فلزی تجهیزات جلوگیری می‌کنند.
  • رفع سختی آب: فسفونات‌ها ظرفیت خوبی برای کی لیت کردن یون‌های معدنی موجود در آب از جمله کلسیم را دارند. بنابراین آن‌ها می‌توانند در کاهش سختی آب مؤثر باشند. این ویژگی، این محصولات را برای استفاده در فرمولاسیون مواد شوینده مناسب می‌کند و باعث افزایش کارایی سایر بخش‌های فرمولاسیون می‌شود.

فسفونات‌ها جایگزین ادتا (EDTA)

شاید در ذهن برخی افراد به ویژه دوستانی که تحصیلاتی مرتبط با شیمی دارند این سؤال ایجاد شود که چرا از ادتا برای رفع سختی آب استفاده نمی‌شود.

در پاسخ باید گفت که فسفونات‌ها نه تنها از نظر اقتصادی صرفه بیشتری نسبت به ادتا دارند بلکه در برخی از موارد معایب ادتا را ندارند. مثلاً استفاده از ادتا می‌تواند باعث حساسیت پوستی شود.

برخی از کشورهای پیشرفته، استفاده از ادتا را در فرمولاسیون مواد شوینده ممنوع و یا محدود کرده‌اند. بنابراین فسفونات‌ها می‌توانند به عنوان یک جایگزین مناسب برای ادتا در نظر گرفته شوند.

برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از ماده ادتا در فرمولاسیون به اسانس‌های موجود در فرمولاسیون آسیب می‌زند. بنابراین پیدا کردن یک جایگزین برای این ماده ضروری به نظر می‌رسد.

یکی دیگر از مزیت فسفونات‌ها نسبت به ادتا و حتی تری پلی فسفات این است که برخلاف این‌که هردو این مواد وارداتی هستند، فسفونات‌ها در داخل کشور تولید می‌شوند و تهیه آن‌ها برای تولیدکنندگان با موانع کمتری روبه‌رو است.

اثر آستانه‌ای متیلن فسفونات‌ها، مهم‌ترین وجه تمایز فسفونات‌ها و EDTA

مهم‌ترین نقطه تمایز متیلن فسفونات‌ها، در خاصیت مطلوبی به نام اثر آستانه‌ای نهفته است. EDTA با توان یک به یک با یون‌های فلزی تشکیل کمپلکس می‌دهد، یعنی برابر مولار موجود از آن در محلول شستشو انتظار دفع سختی و عملکرد وجود دارد. در صورت وجود سختی بیشتر، ظهور هسته‌های رسوب و سپس رشد آن‌ها را شاهد خواهیم بود.

اما در مورد فسفونات‌ها علاوه بر تشکیل کمپلکس‌های پایدار در نسبت‌های متعارف، در مورد سختی‌های بیشتر و فراهم بودن شرایط رسوب‌گذاری، فسفونات‌ها با مشارکت در ساختار هسته‌های اولیه رسوب، ضمن پراکنده‌سازی آن‌ها، با بر هم زدن نظم کریستالی آن‌ها مانع از رشد کریستال‌های رسوب بوده و رسوب قابل مشاهده‌ای تشکیل نخواهد شد؛ یعنی در صحنه عمل و به نسبت رقیق سازی شده شوینده‌ها در آب، فسفونات با عملکرد آستانه‌ای خود هنوز توان بازدارندگی رسوب خوبی دارد.

متیلن فسفونات چیست؟ با کیمیای سعادت آشنا شوید.

حل مشکل سختی آب در تهیه شوینده‌های خانگی و صنعتی، عملکردی است که به خوبی کیمیای سعادت بودن را برازنده نام متیلن فسفونات می‌کند. این خانواده در ساخت محصولات با سطح تکنولوژی بالا کاربرد دارد.

معروف‌ترین نمک‌های متیلن فسفونات

از معروف‌ترین نمک‌های متیلن فسفونات می‌توان به دی اتیلن پنتا متیلن فسفونیک اسید DTPMP، آمینوتری متیلن فسفونیک اسید ATMP، هیدروکسی اتیلن دی فسفونیک اسید HEDP، نمک هفت سدیمی، نمک چهار سدیمی و سه سدیمی اشاره کرد.

انواع مختلف فسفونات‌ها

محصولات متنوعی از دسته فسفونات‌ها در بازار موجود است. با این‌که فسفونات‌ها دارای خواص مشترکی هستند ولی هر کدام از محصولات دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود نیز هستند که مربوط به ساختار خودشان است. در ادامه به مهم‌ترین ترکیبات فسفونات‌ها اشاره می‌شود.

نمک هفت سدیمی (DTPMP.Na7)

از آنجایی که نمک هفت سدیمی متیلن فسفونات باعث بهبود در خواص مواد شوینده می‌شود؛ بنابراین از این محصول در فرمول مایع ظرفشویی، فرمول مایع لباسشویی و فرمول سفید کننده‌ها استفاده می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای این محصول استفاده از آن در فرمول ژل ماشین ظرفشویی برای جلوگیری از کدری ظروف شیشه‌ای است.

یکی از مهم‌ترین ویژگی نمک هفت سدیمی این است که می‌توان آن را در هر دو محیط اسیدی و بازی استفاده کرد.

این ترکیب خاصیت ضد خوردگی دارد و باعث کاهش پوسیدگی و خوردگی تجهیزات می‌شود.

پایداری حرارتی نسبتاً خوب نمک هفت سدیمی متیلن فسفونات نیز باعث افزایش محبوبیت این محصول بین صنعت‌گران شده است.

برای دریافت نمک هفت سدیمی متیلن فسفونات با شیمیچی در ارتباط باشید.

تلفن همراه و واتساپ:  09358388274

تلفن پشتیبانی: 02167323232

فروش آمینوتریس (متیلن فسفونیک اسید) یا همان ATMP

محصول ATMP کاربرد گسترده‌ای در صنایع گوناگون به‌ویژه صنعت تصفیه آب دارد. همچنین از این ماده در زمینه‌های دیگری مانند کشاورزی، مواد ساختمانی، در صنعت آبکاری، رنگ و… استفاده می‌شود.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای ATMP استفاده از آن در آنتی اسکالانت‌هاست. این ترکیب به‌خوبی می‌تواند از به وجود آمدن رسوب در سیستم‌های آبی جلوگیری کند. محصول ATMP حتی از پلی فسفات‌ها نیز بهتر می‌تواند از تشکیل رسوب در محلول جلوگیری کند.

این ماده نیز مانند برخی دیگر از هم‌خانواده‌های خود دارای خاصیت ضد خوردگی هست.

از آنجا که این ماده خاصیت اسیدی دارد، در هنگام استفاده از آن باید نکات ایمنی لازم را در نظر گرفت.

این محصول در بازار معمولاً به‌صورت یک محلول شفاف زرد رنگ با خلوص ۵۰ درصد موجود است.

برای خرید ATMP با ما در ارتباط باشید.

تلفن همراه و واتساپ:  09358388274

تلفن پشتیبانی: 02167323232

نمک چهار سدیمی اسید HEDPA

نمک چهار سدیمی فسفونات یکی دیگر از محصولات خانواده فسفونات‌ها است که در صنعت آب و صنعت نفت کاربرد فراوانی دارد.

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های نمک چهار سدیمی فسفونات توانایی پایدارسازی آنزیم پروتئاز توسط این ماده در شوینده‌های مایع است.

این محصول فسفونات در سفید کننده‌ها تا حدودی مانع جذب آب می‌شود.

ماده اولیه HEDPA مانند سایر هم‌خانواده‌های فسفوناتی خود توانایی بسیار زیادی در کی لیت کردن یون‌های فلزی دارد و می‌تواند به‌عنوان یک ضد رسوب کاربرد داشته باشد.

برای دریافت نمک چهار سدیمی فسفونات با ما در ارتباط باشید.

تلفن همراه و واتساپ:  09358388274

تلفن پشتیبانی: 02167323232

کاربرد متیلن فسفونات

  • انواع لکه برها
  • ژل ظرفشویی
  • قرص ماشین ظرفشویی
  • مایع ماشین لباسشویی
  • محصولات شستشوی دوره‌ای ماشین ظرفشویی و لباسشویی
  • شامپو کارواش
  • شامپو فرش
  • مایع ظرفشویی
  • مایع لباسشویی

همگی این محصولات بر پایه عملکرد بی‌نقص متیلن فسفونات‌ها می‌چرخند.
چنین محصولاتی که برخی به نسبت بالایی با چند صد برابر حجم مورداستفاده‌ رقیق می‌شوند همگی برپایه عملکرد متیلن فسفونات‌ها، شویندگی بالا و درخشندگی مطلوب را ارائه می‌دهند.
حتی محصولات آماده به مصرفی مثل لکه برها و شیشه پاک‌کن‌ها معجزات خود را با تکیه بر عملکرد متیلن فسفونات رقم می‌زنند.

 مزایای متیلن فسفونات

  • این ماده عامل پایداری مواد تشکیل دهنده محصولات شوینده از قبیل رنگ، اسانس، آنزیم و سایر درشت مولکول‌های فرمول شوینده‌های خانگی است.
  • این ماده با حذف سختی، عامل پایداری سیستم سورفاکتانتی و مانع لخته‌شدگی و دو فاز شدن در محصولات مایع و ژل می‌باشد.
  • متیلن فسفونات را بی‌شک عامل بی‌رقیب پایدارکننده برای سفیدکننده‌های بر پایه سدیم هیپوکلریت یا همان آب ژاول و سایر اکسنده‌ها مثل هیدروژن پراکسید یا همان آب اکسیژنه و پراستیک اسید بدانید.
  • این ماده با حذف مؤثر سختی بهترین عملکرد سیستم سورفاکتانتی فرمول شوینده را تضمین می‌کند.
  • به خاطر درصدهای کم استفاده از این ماده هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای را برای بهبود اساسی محصولات شوینده صرف می‌کنید.
  • ادعای محافظت از ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی و سایر ادوات مشابه ادعای کاملاً درستی است زمانی که شما از این ماده با خاصیت ضدخوردگی استفاده می‌کنید.
  • در مواردی و با در نظر گرفتن ملاحظاتی می‌توان در مکان‌هایی که آب ساخت مشکلاتی دارد و امکان تهیه آب سختی گیری شده میسر نیست، می‌توان وظیفه حذف سختی را بر دوش این ماده گذاشت. حتماً مشاوره بگیرید.
  • حذف لکه‌های سختی مثل خون و چای به کمک این ماده سهل‌تر می‌شود.
  • جایگزین اعلای EDTA
  • حذف مؤثر سختی در محل مصرف و جلوگیری از تشکیل رسوبات ناخوشایند مثل لکه‌های سخت و سفید روی ظروف، البسه یا سطوح.
  • برخلاف سدیم فسفات‌های معمولی مثل سدیم تری پلی فسفات به هر نسبتی در آب محلول است و پایداری محصول را تضمین می‌کند.
  • برخلاف سدیم تری پلی فسفات روی البسه لک و سفیدک بجای نمی‌گذارد.
  • یک عامل پراکنده ساز برای لکه‌های معدنی و لکه‌های آلی با هسته معدنی.
  • ممانعت کننده کدورت و در یک کلام بهبوددهنده عملکرد.
  • دارای اثر آستانه‌ای
  • یک عامل ضد رسوب قوی است و نباید با ترکیبات بی فسفونات یا بیس فسفونات که دارو هستند اشتباه گرفته شود. نگاهی به ترکیبات تشکیل دهنده محصولات شوینده خانگی که پیشتاز بازار هستند بیاندازید، متیلن فسفونات پای ثابت آن‌هاست.

معجزه متیلن فسفونات

استفاده هوشمندانه و درست از این ماده می‌تواند به شما در بهبود عملکرد محصولتان کمک کند. راهنمایی جهت استفاده صحیح از این محصول حداقل وظیفه ما به‌عنوان معتبرترین و علمی‌ترین تولیدکننده این محصول و بهبوددهنده‌های مشابه است. لازم به توضیح است گاهی باورهای غلط یا اطلاعات ناکافی و بعضاً نادرست، شما را از بهره‌مندی از عملکرد جادویی این محصولات محروم می‌کند.

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های زیر تماس حاصل بفرمایید.

تلفن همراه و واتساپ:  09358388274

تلفن پشتیبانی: 02167323232

3 دیدگاه در ““فسفونات (Phosphonates)” چیست؟ {تعریف+انواع+کاربردها}

  1. فرهاد اکبری گفت:

    چرا از فسفات ها استفاده نمی کنید؟
    چه تفاوت هایی بین فسفات ها و فسفونات ها وجود داره؟
    چرا که فسفات ها ارزون تر هستند

    1. شیمیچی گفت:

      با سلام و عرض ادب
      در پاسخ به سوال شما باید گفت که در درجه اول از آنجایی که درصد فسفر در فسفات‌ها زیاد است پس فسفر بیشتری را به محیط‌زیست می‌دهند که مشکلات زیادی را به همراه دارد اما خطرات مربوط به فسفونات خیلی کمتر است درنتیجه یک جایگزین دوستدار محیط‌زیست است.
      دلیل دوم برای برتری فسفونات‌ها نسبت به فسفات‌ها این است که در مسئله بلیچ (bleach)، یعنی جاییکه کلر یا اکسیژن فعال برای سفید کردن داریم مانند سفید کننده لباس یا ضدعفونی کننده‌ها، فسفونات‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
      همچنین، وقتی که این دو ماده در محیط قلیایی قرار بگیرند یون‌های کلسیم منیزیم را میگیرند، اما فسفات‌ها نمک کم محلول می‌سازند که باعث کدورت می‌شود اما انحلال نمک فسفونات‌ها در محیط آبی بسیار زیاد است و در phهای بالا محلول را شفاف نگه می‌دارند.

  2. سجاد گفت:

    سلام
    من در مایع دستشویی بجای ادتا استفاده کردم و در آخر کار ذرات سفید زیادی بصورت معلق یا ته نشین شده بجا مانده.ذرات نرم و حالت خمیری و چرب دارند و مثل پودر صابون هستند.در مایع علاوه بر SLS ،لوریل اتر سولفات ،کوکانات، سدیم سیترات ،اوره و کربومر دارم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.